W ciąży organizm kobiety mocno się zmienia. Gdy dziecko rośnie, niezbędne jest dostarczenie wszystkich ważnych składników, które wspierają jego rozwój. Na skutek takich zmian mogą się pojawić niedobory żelaza, a w konsekwencji anemia. Warto wiedzieć, jak jej zapobiegać i jak leczyć, gdy się rozwinie.
Anemia w ciąży diagnozowana jest w momencie, gdy hemoglobina spada poniżej 11 g/dl, a hematokryt poniżej 33%. Niedobór żelaza grozi zaburzeniami rozwoju dziecka, a nawet niedotlenieniem. W pierwszym trymestrze ciąży może doprowadzić do poronienia. W drugim trymestrze ciąży może powodować zahamowanie wzrostu i wady wrodzone. W trzecim trymestrze może doprowadzić do przedwczesnego porodu.
Ciąża mnoga, nieodpowiednia dieta, palenie papierosów czy alkohol zwiększają ryzyko pojawienia się anemii w ciąży. Podobnie jest w przypadku, gdy mamy do czynienia z przewlekłymi chorobami przewodu pokarmowego, silnymi wymiotami czy wrodzonymi chorobami przyszłej matki.
Przyczyny anemii ciążowej
Niemal połowa kobiet w ciąży ma do czynienia z anemią. W większości przypadków jest to normalne zjawisko fizjologiczne związane ze zmianami, jakie w ciele kobiety wywołuje ciąża.
Zmienia się liczba czerwonych krwinek, a zawartość hemoglobiny i hematokryt są obniżone. Dzieje się tak z powodu niedoboru żelaza. W ciąży mamy znacznie większe zapotrzebowanie na żelazo, które może nie być pokrywane w diecie. Żelaza potrzebuje zarówno matka, jak i rozwijające się dziecko.
Inną przyczyną niedoboru żelaza mogą być zaburzenia układu pokarmowego i wchłaniania albo niedobór kwasu foliowego czy witaminy B12.
Pod koniec ciąży anemia może być z kolei spowodowana pojawieniem się hemoroidów i krwawieniami z odbytu, co powoduje utratę żelaza.
Najczęstsze objawy
Anemia w ciąży powoduje szereg nieprzyjemnych dolegliwości. We wczesnym stadium mogą pojawić się: osłabienie, zmęczenie, bóle i zawroty głowy. Oprócz tego kobieta może mieć problem z połykaniem, łamliwością paznokci i wypadaniem włosów. W czasie anemii może pojawić się również pieczenie i wygładzenie języka oraz problemy z pamięcią i koncentracją.
W zaawansowanym stadium kobieta może mieć napady duszności, niedociśnienie tętnicze, a nawet przyspieszone bicie serca. Może pojawić się bladość skóry, zaburzenia widzenia i czucia, drętwienie kończyn oraz bóle brzucha.
Czasami trudno rozpoznać takie objawy i powiązać je właśnie z anemią, kobieta najczęściej dowiaduje się o niedoborach żelaza z wyników badań morfologicznych.
Profilaktyka to podstawa
Profilaktycznie lekarze zalecają przyjmowanie żelaza w drugiej połowy ciąży. Na początku najczęściej jest to dawka 60-80 mg na dobę. Według specjalistów taka dawka daje niemal 90% szans na uniknięcie anemii w ciąży.
Suplementacja żelaza jest też zalecana w momencie, gdy kobietę męczą silne wymioty, pojawiają się plamienia, mamy do czynienia z ciążą mnogą, a także gdy przyszła matka jest wegetarianką.
Wielkie znaczenie ma także prawidłowa dieta. Źródłem żelaza jest m.in.:
- czerwone mięso,
- ryby,
- zielone warzywa (szpinak, brokuły),
- rośliny strączkowe,
- kapusta,
- soja,
- suszone owoce,
- ciemne pieczywo,
- gruboziarniste kasze.
Do przyswajania żelaza niezbędna jest też obecność witaminy C, której bogatym źródłem są świeże owoce, wyciskane soki owocowe oraz pomidory.
Należy unikać czarnej herbaty, kawy i napojów gazowanych, które obniżają zdolność wchłaniania żelaza.
Diagnostyka i leczenie
Anemia diagnozowana jest na podstawie wyników badań morfologicznych. Wykonuje się je zazwyczaj co 4-6 tygodni. Jeśli mamy do czynienia z niskimi wartościami hemoglobiny i hematokrytu, najczęściej wykonuje się też badanie na objętość krwinek czerwonych i niedoboru żelaza.
Przy łagodnym przebiegu anemii najczęściej lekarz zaleca suplementację preparatami, które posiadają w swoim składzie żelazo (dawka 60-120 mg na dobę).
W bardziej zaawansowanym stadium niezbędne jest podawanie preparatów dożylnych, a w wyjątkowych sytuacjach transfuzja krwi (np. w przypadku odklejenia się łożyska).
Godziny otwarcia:
pon.-pt. 7:00 - 21:00, sob. 8:00 - 14:00
wizyt
na Ciebie
