Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, charakteryzująca się wysokim poziomem glukozy we krwi wynikającym z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. 

Według International Diabetes Federation (IDF) w Polsce zapadalność na cukrzycę w populacji między 20 a 79 r.ż. wynosi 9,1%, natomiast na świecie 5,1%. W drugiej połowie XX w. w Europie zauważono wzrost zapadalności na cukrzycę typu 1 i typu 2. W przypadku cukrzycy typu 1 przyczyna ciągle nie jest znana, podejrzewa się, że dużą rolę odgrywają czynniki środowiskowe i genetyczne. Należy jednak zauważyć, że 90-95% przypadków cukrzycy to cukrzyca typu 2.

Do tej pory cukrzyca typu 2 najczęściej występowała u osób starszych, teraz nikogo nie dziwi, że ta przypadłość dotyczy również ludzi bardzo młodych.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Dlaczego cukier jest szkodliwy?
  • Jak wygląda sytuacja w Polsce i na świecie?
  • Jak zapobiegać cukrzycy u dzieci?
  • Co zrobić, gdy mamy podejrzenie, że nasze dziecko ma cukrzycę?
  • Co może się stać, gdy cukrzyca zostanie zbyt późno wykryta?
Dlaczego cukier jest tak szkodliwy?

Gdy spożywamy duże ilości cukru nasz mózg ma problemy z rozpoznawaniem sygnałów wysyłanych przez leptynę, hormon odpowiedzialny za poczucie sytości. Ogromna ilość spożywanego cukru „zagłusza” leptynę. W efekcie zjadamy więcej, gdyż dłużej czujemy się głodni. Komórki nerwowe potrzebują do pracy glukozy, którą pobierają z krwi. Jednak zbyt duże stężenie glukozy we krwi jest dla mózgu bardzo szkodliwe. Może prowadzić do udarów mózgu, zaburzeń pamięci i problemów z nauką. Inne badanie wykazało, że cukier pobudza centrum nagrody w mózgu. Tym samym zwiększa apetyt na bogate w cukry śmieciowe jedzenie. Powstaje w ten sposób błędne koło, bowiem jeżeli spożywamy dużo cukru, to potem jeszcze bardziej będziemy domagać się węglowodanów. Obserwuje się coś takiego jak uzależnienie od cukru.

Za obniżenie stężenia glukozy we krwi odpowiada insulina produkowana przez trzustkę. Niestety im więcej dostarczamy organizmowi cukru, tym nasza trzustka musi więcej pracować, produkując coraz większe ilości insuliny. Jej nadmiar z kolei może uszkadzać naczynia i generować kolejne konsekwencje.

Nadmiar cukru wpływa na otyłość, cukrzycę, choroby serca, miażdżycę, zespół metaboliczny. Może również powodować problem z wątrobą.

Czy jest źle?

W Stanach Zjednoczonych po raz pierwszy szacowana długość życia rodziców wynosi więcej, niż oczekiwana długość życia ich dzieci. Ma to głównie związek właśnie z cukrzycą typu 2, a w konsekwencji z chorobami układu sercowo-naczyniowego. W Polsce wykonano badania, które pokazują, że w ciągu ostatnich 5 lat liczba zachorowań na cukrzycę wzrosła półtora raza. Mówimy tu zarówno o cukrzycy typu 1 oraz 2. Obecnie nie do końca są znane powody występowania cukrzycy typu 1 u dzieci (prawdopodobnie osoba, która to odkryje otrzyma Nagrodę Nobla).

Jak zapobiegać cukrzycy u dzieci?

Gdy mówimy o cukrzycy typu 1, czyli chorobie autoimmunologicznej, nie mamy wpływu na jej wystąpienie i rozwój. Ten typ cukrzycy nie jest związany ze stylem życia. Sytuacja zgoła odmienna jest w przypadku cukrzycy typu 2.

Ten rodzaj choroby pojawia się w konsekwencji nadwagi, otyłości i niedostatecznej aktywności fizycznej . U osób otyłych ryzyko cukrzycy jest trzykrotnie większe niż u osób z prawidłową masą ciała. W badaniach epidemiologicznych wykazano także ścisły związek między dietą a ryzykiem zapadalności na cukrzycę typu 2. Dieta uboga w błonnik, warzywa i owoce  a bogata w tłuszcze i węglowodany predysponuje do jej wystąpienia. Badania medyczne wykazały , że zmiana stylu życia zmniejszyła ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 o 58%. Poza prawidłowo zbilansowaną dietą konieczne jest zwiększenie aktywności fizycznej. Zaleca się zwiększenie wysiłku fizycznego do minimum 30 min dziennie przez co najmniej 5 dni w tygodniu. Niestety wśród dzieci coraz częściej dochodzi do takich sytuacji, że sport i aktywność fizyczną zastępuje komputer lub smartfon.

Wczesne wykrywanie cukrzycy i jej leczenie pozwalają na lepszą i skuteczniejszą jej kontrolę i zapobieganie powikłaniom, ale wykrywanie wcześniejszych jej etapów jest jeszcze bardziej pożądane, gdyż umożliwia zapobieganie cukrzycy.

Bezsprzecznym pozostaje fakt, iż modyfikacja stylu życia polegająca na utrzymaniu prawidłowej masy ciała i odpowiedniej aktywności ruchowej jest najbardziej skuteczna w profilaktyce cukrzycy typu 2, ale też najtrudniejsza do zastosowania.

Cukrzyca u dziecka – jest podejrzenie, co robić?

Jak zauważyć, że dziecko może mieć cukrzycę? Obserwuj codzienne funkcjonowanie swojej pociechy. Jeśli zauważysz, że:

  • spożywa dużą ilość płynu,
  • trudno mu zaspokoić pragnienie,
  • oddaje więcej moczu, także w nocy,
  • chudnie,
  • staje się mniej aktywne, nadmiernie senne,

… może coś złego się dziać w organizmie dziecka. Wtedy jest czas na niezbędne badania, które pomogą zdiagnozować cukrzycę.

Chorobę odpowiednio wcześnie pozwolą rozpoznać proste badania jak:

  • oznaczenie stężenia glukozy we krwi
  • badanie ogólne moczu
  • wizyta u lekarza

Nie można ignorować pierwszych sygnałów – nieleczona cukrzyca może prowadzić nawet do śpiączki.

Co jeśli cukrzyca będzie za późno wykryta?

Nieleczona cukrzyca może znacznie pogorszyć jakość naszego życia oraz prowadzić do groźnych konsekwencji, w tym śmierci.

Szacuje się, że w Polsce nawet 750 000 osób nie wie, że ma cukrzycę. Nie ma dokładnych danych, ile procent z tej liczby, stanowią dzieci. Nieleczona lub niewłaściwie leczona cukrzyca powoduje liczne powikłania . Można podzielić je na ostre i przewlekłe.

Najpoważniejszymi ostrymi powikłaniami cukrzycy są nasilone hiperglikemie, kwasica oraz hipoglikemia. Te stany zagrażają życiu chorych:

  • kwasica ketonowa: objawia się dużym pragnieniem, częstym oddawaniem moczu, chudnięciem, przemęczeniem, nudnościami i wymiotami, zapachem acetonu z ust i bólami brzucha. Wymaga pilnego zgłoszenia się do lekarza.
  • hipoglikemia: jest najczęstszym ostrym powikłaniem cukrzycy. Objawy hipoglikemii zwykle pojawiają się nagle. Mogą to być: zimne poty, chłodna blada skóra, zmęczenie, pobudzenie nerwowe lub drżenie, niepokój, nienaturalne uczucie zmęczenia lub osłabienia, stan splątania, zaburzenia koncentracji, senność, uczucie silnego głodu, zaburzenia widzenia, ból głowy, nudności i kołatanie serca,a nawet śpiączka.

Najpoważniejszymi przewlekłymi powikłaniami cukrzycy są:

  • zawał serca
  • udar mózgu
  • niewydolność nerek
  • ślepota
  • martwica dystalnych części nóg jako skutek zespołu stopy cukrzycowej

To skutki przewlekłej hiperglikemii uszkadzającej naczynia krwionośne i nerwy, co przyspiesza rozwój miażdżycy.

Należy podkreślić, że dzięki osobistemu zaangażowaniu i samokontroli , wsparciu przez najbliższych oraz zespół terapeutyczny (lekarz, pielęgniarka, dietetyk, edukator diabetologiczny, psycholog) osoby chore na cukrzycę mogą dobrze i zdrowo przeżyć życie.

Na koniec kilka danych statystycznych wskazujących na wagę problemu jakim jest cukrzyca:

  • W 2015r. na cukrzycę chorowało 415 mln ludzi w wieku 20-79 lat, w 2040 r. będzie ich 642 mln.
  • Rocznie z powodu cukrzycy umiera 5 mln ludzi na świecie, w Polsce 21 500.
  • Na świecie 543 000 dzieci choruje na cukrzycę typu 1.
  • W Polsce na cukrzycę typu 1 choruje 6400 dzieci w wieku 0–14 lat oraz 180 000 osób powyżej 14 r.ż.
  • Zapadalność na cukrzycę osób poniżej 15 roku życia wynosiła 4 przypadki na 100 tys. osób. Obecnie ta liczba wzrosła czterokrotnie.
  • W Polsce w 2015 r. na cukrzycę chorowało 3 mln ludzi, w 2040 r. będą ich 4 mln.
  • 25-30% osób dorosłych nie wie, że choruje na cukrzycę.

Godziny otwarcia:

pon.-pt. 7:00 - 21:00, sob. 8:00 - 14:00

Jak dojechać
Centrum HAHS to:
72000
umówionych
wizyt
33
lekarzy czekających
na Ciebie
32
prowadzonych specjalizacji